CÓ NÊN CHO BÉ HỌC TIẾNG ANH SỚM HAY KHÔNG ? - APOLLO ENGLISH

Có nên cho trẻ em học tiếng Anh sớm? 

Câu trả lời là CÓ bố mẹ nhé. Trong bài nghiên cứu “Foreign-language experience in infancy: Effects of short-term exposure and social interaction on phonetic learning” (2003), Patricia K. Kuhl, giáo sư Đại học Washington đã chỉ ra rằng trẻ em có khả năng học ngôn ngữ tự nhiên tốt nhất từ 6 - 12 tháng tuổi trở lên. Việc tiếp xúc với tiếng Anh từ sớm giúp các em cải thiện khả năng ngôn ngữ, từ vựng và khả năng giao tiếp chung.

Độ tuổi vàng cho bé học tiếng Anh  

Độ tuổi thích hợp nhất để khởi đầu cho hành trình học ngôn ngữ của con là 2,5 tuổi. Nhiều bậc phụ huynh thắc mắc rằng: “Lúc này con còn bé quá, chưa biết tiếng mẹ đẻ thì lấy gì đâu mà học?”.   

Bé độ tuổi này rất hay hỏi và thích bắt chước những câu nói của ba mẹ, chẳng hạn, khi mẹ chỉ vào quả táo và nói “This is an apple”, bé sẽ nghe và bắt chước theo phát âm của mẹ. 

Một nghiên cứu của đại học Harvard và MIT (tháng 05/ 2018) cho thấy trẻ em có thể tiếp thu ngôn ngữ mới nhanh hơn người lớn cho đến khi 18 hoặc 19 tuổi và độ tuổi lý tưởng để học một ngôn ngữ là trước 10 tuổi.

Thông thường, trẻ em trải qua 3 giai đoạn học ngôn ngữ, dù là ngôn ngữ mẹ đẻ hay là ngôn ngữ thứ hai: 

• 0 → 3 tuổi: Giai đoạn khởi động, tiếp xúc, lắng nghe thụ động – cảm âm thông qua các câu chuyện, bài hát để hình thành vùng ngôn ngữ. Đồng thời, bé 3 tuổi học tiếng Anh còn có khả năng học nghe và nói  nhanh và linh hoạt hơn người lớn do chưa bị chi phối bởi thói quen khi học ngôn ngữ mẹ đẻ. Đây được coi là "giai đoạn vàng" để bé phát triển khả năng ngôn ngữ và học hỏi bẩm sinh.
• 3 → 6 tuổi:  Giai đoạn trải nghiệm, Cha mẹ bắt đầu có những can thiệp chủ động trong việc con học, đặc biệt là khi học tiếng Anh, như sử dụng các tài liệu phần mềm học tập dành cho bé 5 tuổi, cho bé tham gia các chương trình hoặc khóa học tiếng Anh dành riêng cho trẻ em 5 tuổi.
• 7 → 10 tuổi: Giai đoạn tích lũy, thử thách sự kiên trì và bền bỉ, biến Tiếng Anh trở thành một phần cuộc sống của con và cha mẹ. Đến giai đoạn này, cha mẹ sẽ bắt đầu thấy được những sự tiến bộ rõ rệt của con. 

Lợi ích của việc cho bé học tiếng Anh ngay từ sớm

Cho bé học tiếng Anh từ sớm đem lại nhiều lợi ích cả về kỹ năng hiện tại lẫn cơ hội trong tương lai. Dưới đây là một số lợi ích mà bé sẽ nhận được khi tiếp xúc với Anh ngữ ở độ tuổi vàng. 

Phát âm như người bản xứ

Theo nghiên cứu của tiến sĩ Pascual Leone tại Trường Harvard, trẻ học tiếng Anh sớm có khả năng bắt chước các phát âm, ngữ điệu của người khác càng tốt hơn.

Điều này là do đặc điểm sinh lý và tâm lý lứa tuổi của trẻ em: Trẻ nhỏ có khả năng tuyệt vời trong việc bắt chước ngôn ngữ, từ phát âm cho đến ngữ điệu. 

Ví dụ: Chị Phan Hồ Điệp, mẹ của "thần đồng" Đỗ Nhật Nam chia sẻ rằng đã cho Nhật Nam học tiếng Anh khi dưới 6 tuổi. Và hiện tại, Đỗ Nhật Nam hoàn toàn có thể giao tiếp lưu loát trong môi trường quốc tế, làm các bài nghiên cứu khoa học (vốn đòi hỏi kỹ năng tiếng Anh nâng cao hơn giao tiếp thông thường) hoàn toàn bằng tiếng Anh. 

Hiện nay Nhật Nam đã được trao học bổng toàn phần cho bậc học tiến sĩ từ 6 trường đại học ở Mỹ, bao gồm Đại học Cornell, Đại học Chicago, Đại học Washington,…

Tiếp thu ngôn ngữ tự nhiên 

Ở giai đoạn từ 0 - 6 tuổi, bé nên được rèn luyện khả năng lắng nghe và nói tiếng Anh bằng cách cho bé nghe các bài hát, xem phim hoạt hình, hoặc giao tiếp với người bản xứ…

Học qua bài hát giúp trẻ nắm bắt và ghi nhớ từ vựng, ngữ pháp và cấu trúc câu một cách tự nhiên hơn. Melody và lời bài hát giúp trẻ kết hợp giữa ngôn ngữ và âm nhạc, tạo ra một môi trường học tập tích cực. Trong khi đó, phim hoạt hình thường mang đến một loạt từ vựng và thuật ngữ mới, giúp trẻ mở rộng vốn từ và kiến thức về văn hóa…

Từ 6 tuổi trở lên, trẻ em đã tiếp nhận được ngôn ngữ mẹ đẻ một cách đầy đủ và não bộ của bé vẫn đang trong quá trình phát triển. Chính vì vậy mà các em vẫn có khả năng tiếp nhận ngôn ngữ mới. Giai đoạn này, ba mẹ có thể giúp bé luyện viết và đọc song song với trau dồi kỹ năng Nghe và Nói. 

Bố mẹ hãy tham khảo thêm các cách học tiếng Anh để phát triển cả 4 kỹ năng hiệu quả mà Apollo English có chia sẻ trong bài viết trước đây nhé. 

Tự tin trong giao tiếp

Thành công ban đầu trong việc sử dụng ngôn ngữ mới sẽ làm tăng sự tự tin, bé học cách nói chuyện và thể hiện bản thân thoải mái giống như người nước ngoài. Đây cũng là động lực để bé tiếp tục say mê học các môn học khác. 

Phương pháp dạy tiếng Anh giao tiếp cho bé phù hợp cho độ tuổi của bé là vừa học vừa chơi. Thông qua các hoạt động vui chơi, khám phá thế giới cùng bạn bè, con sẽ dễ dàng tiếp thu tiếng Anh một cách tự nhiên và chủ động. 

Ba mẹ có thể sử dụng 70 câu tiếng Anh giao tiếp theo 10 chủ đề quen thuộc, gần gũi trong cuộc sống hằng ngày để cùng con học nhé.  

Có nhiều thời gian để học

Dù là bất kỳ kỹ năng nào, việc luyện tập càng nhiều thì bé càng trở nên thành thạo và tự tin hơn. Tiếng Anh cũng vậy, khi bố mẹ cho bé học từ sớm, bé có càng nhiều thời gian để tiếp xúc, làm quen và rèn luyện. 

Chẳng hạn cho bé làm quen và luyện tập tiếng Anh từ năm 3 tuổi, đến lớp 12 là bé đã tiếp xúc với tiếng Anh khoảng 15 năm. Nhờ đó, bé sẽ trở nên tự tin, lưu loát cũng như làm chủ kỹ năng ngôn ngữ thứ hai.  

Một trong những lý do nên cho bé học tiếng Anh sớm vì khi lớn lên, bé phải học thêm nhiều kiến thức từ các môn học khác như Toán, Lý, Hóa, Ngữ văn,...Điều này buộc con phải phân bổ thời gian sao cho hợp lý để cân bằng giữa các môn học. Tuy nhiên, khi được học ngoại ngữ sớm, bé sẽ có nhiều thời gian và tâm trí để đầu tư vào ngôn ngữ này.

Cơ hội khám phá tìm hiểu thế giới xung quanh

Khi bé được tiếp xúc với tiếng Anh từ sớm, điều này mở ra một thế giới mới và đầy cơ hội để khám phá những điều kỳ thú xung quanh. Mỗi ngôn ngữ mang trong mình một nền văn hóa và một cách tiếp cận độc đáo đến thế giới.

Từ những tranh ảnh, sách vở, thông tin, cho đến kiến thức toàn cầu, phần lớn chúng đều được truyền đạt bằng tiếng Anh. Nhờ vậy, bé có cơ hội tiếp cận đa dạng các tài liệu và khám phá thế giới xung quanh mình một cách tự tin và sáng tạo.

Không chỉ giới hạn trong môi trường học tập, việc trẻ em biết tiếng Anh còn tạo điều kiện cho họ gặp gỡ và kết nối với những bạn bè và giáo viên bản ngữ từ các quốc gia khác nhau. Điều này không chỉ mở rộng mạng lưới xã hội của trẻ, mà còn giúp trẻ có cái nhìn toàn diện về thế giới và nhận thức về sự đa dạng văn hóa.

Việc học tiếng Anh cũng là một hành trình tâm lý giúp trẻ phát triển tình yêu đối với một ngôn ngữ mới và mở rộng lòng yêu thương đối với các nền văn hóa khác. Trẻ em sẽ khám phá và hiểu rõ hơn về các nền văn hóa khác nhau thông qua việc đọc sách, tìm hiểu truyền thống của từng quốc gia và tham gia vào các hoạt động văn hóa đa dạng của mỗi dân tộc. 

Nâng cao chỉ số thông minh của trẻ

Theo một nghiên cứu năm 2004 của tạp chí khoa học danh tiếng của Mỹ - Nature, học tiếng Anh từ nhỏ giúp bé phát triển bộ não, mật độ chất xám nhiều hơn và các liên kết nơ ron thần kinh cũng dày đặc hơn so với các em nhỏ khác. 

Bên cạnh đó, trên tờ báo phỏng vấn với New York Times ngày 30/05/2011, tiến sĩ Ellen Bialystok của đại học York Toronto, Canada, người đã vinh dự nhận giải thưởng Killam liên quan đến khoa học xã hội năm 2010 cũng khẳng định, quá trình rèn luyện nhiều ngôn ngữ cùng một lúc giúp bé gia tăng tính linh hoạt của não bộ, từ đó con có khả năng chọn lọc và xử lý thông tin vượt trội hơn những trẻ chỉ biết một ngôn ngữ.

Nuôi dưỡng trí thông minh cảm xúc

Bên cạnh việc phát triển IQ, theo các nhà nghiên cứu từ Đại học Chicago, khi cho trẻ tiếp xúc với ngoại ngữ ở độ tuổi từ sớm có thể giúp con hình thành khả năng thấu hiểu, đồng cảm và chấp nhận sự khác biệt của người khác. 

Theo đó, nếu ngôn ngữ mẹ đẻ là điều kiện cần để bé phát triển hệ thống ngôn ngữ, nhưng chưa đủ để bé giao tiếp hiệu quả. Thì ngôn ngữ thứ hai sẽ giúp bé phát triển tư duy, nâng cao khả nâng thu nhận quan điểm, thúc đẩy việc giao tiếp hiệu quả.

Cơ hội học tập và nghề nghiệp

Đầu tư cho bé tiếp xúc từ sớm với ngoại ngữ còn mở ra cơ hội học tập và làm việc đa quốc gia. Một ví dụ dễ thấy nhất đó là bé thông thạo tiếng Anh sẽ có cơ hội nhận được học bổng từ các trường đại học lớn trên thế giới hơn những đứa trẻ khác. Không chỉ vậy, các vị trí quan trọng trong nhiều công ty, tập đoàn đều yêu cầu tiếng Anh. 

Một tấm gương người thật việc thật đối với việc học tiếng Anh từ sớm đó là chị Khánh Vy, một người dẫn chương trình truyền hình cho đài VTV, một vlogger và người sáng tạo nội dung nổi tiếng dù ở độ tuổi còn rất trẻ. Chị đã học tiếng Anh từ rất sớm, sau đó nhận được rất nhiều học bổng tại nhiều trường đại học danh tiếng.

Đạt kết quả tốt ở trường

Có nhiều quan điểm cho rằng, việc dạy tiếng Anh cho bé có thể khiến điểm số của những môn học khác ở trường không được tốt. Tuy nhiên, theo nhiều nghiên cứu khoa học, điều này là ngược lại, khi các bé thành thạo tiếng Anh thường có điểm trung bình các môn cao hơn những đứa trẻ khác. 

Một minh chứng khác đến từ nghiên cứu của Đại học Bound vào năm 2007, các sinh viên giỏi tiếng Anh thường có điểm thi đầu vào đại học cao hơn những sinh viên khác (người không học hoặc học dưới 6 tháng). 

Lưu ý khi cho trẻ em học tiếng Anh từ sớm

Đây là một số lưu ý dành cho bố mẹ khi dạy tiếng Anh cho bé từ sớm. 

Nên cho bé học qua trò chơi 

Trên thế giới, học mà chơi, chơi mà như đang học được áp dụng vào trong giảng dạy trẻ em từ rất sớm. Việc này có nghĩa quá trình học tập tại lớn sẽ được lồng ghép các yếu tố điển hình của trò chơi như ghi điểm, tính cạnh tranh, luật chơi,...nhằm thu hút sự tham gia và chú ý của người học. 

Đối với việc học tiếng Anh cho trẻ mầm non, học thông qua chơi cũng là chìa khóa “vạn năng” để kích thích trí tò mò cùng mong muốn được học của các em. 

Theo nghiên cứu của Lillemyr (2009), khi để trẻ em hòa mình vào trò chơi, nỗi lo sợ thất bại sẽ biến mất, động lực thúc đẩy bé tham gia và vượt qua các thử thách tăng lên. Điều này vừa giúp bé tiến bộ vừa khai mở các tiềm năng của con. 

Một số lợi ích về việc ứng dụng nguyên tắc “Học qua chơi” có thể được kể tên như: 

• Thu hút sự quan tâm của bé, mang lại cho các em niềm vui và sự hạnh phúc; đáp ứng trí tò mò, sự hứng thú, nhu cầu hoạt động,...; 
• Phát triển tiềm năng bên trong con; phát triển kỹ năng giải quyết vấn đề; đóng vai trò như một sân chơi xã hội hóa,
• Bé hoàn thiện nhân cách, phẩm chất cũng như các quan niệm về thế giới…(Nhiều nhà nghiên cứu (Huizinga, 1955; Garvey, 1977; Lillemyr, 2009; Rasmussen, 1978). 

Hãy áp dụng phương pháp khoa học 

Áp dụng những phương pháp dạy tiếng Anh cho bé sẽ giúp con tăng khả năng ghi nhớ và tiếp thu được nhiều tri thức nhất. Khi tuổi còn nhỏ, các bậc phụ huynh nên sử dụng các hình ảnh minh họa đầy màu sắc và trực quan, các bài hát tiếng Anh dành cho thiếu nhi với giai điệu vui nhộn, học tiếng Anh qua phim hoạt hình có nội dung phù hợp để bé học tiếng Anh,...

Những điều này sẽ giúp tạo cho bé một tâm thế thoải mái để sẵn sàng tham gia vào bài học. Hơn nữa, các bậc phụ huynh nên tận dụng các tình huống giao tiếp trong đời sống thuộc nhiều chủ đề như chào hỏi, hỏi địa chỉ, hỏi thăm sức khỏe, hỏi về sở thịch,...để nâng cao kỹ năng Nghe - Nói của bé. Có như vậy, bé sẽ cảm thấy thích thú và việc học trở nên dễ dàng, tự nhiên hơn. 

Chú trọng kỹ năng Nghe và Nói đầu tiên 

Nghe và Nói là hai bước đầu tiên khi bé tiếp xúc với tiếng Anh. Thông qua việc lắng nghe (cả thụ động lẫn chủ động) và quan sát cách phát âm, ngữ điệu của mọi người xung quanh, các em dần hình thành kỹ năng Nói bằng cách bắt chước lại những gì nghe thấy. Đây cũng là kỹ năng mà bé có thể học được và thành thạo nhanh nhất trong quá trình học ngôn ngữ nói chung. 

Vì vậy, thay vì tập trung dạy bé tập đọc và viết như cách học truyền thống trên trường, các bậc phụ huynh nên cho bé nghe và nói tiếng Anh thường xuyên thông qua các tình huống giao tiếp hằng ngày. Khi thành thạo kỹ năng Nghe và Nói, bé sẽ dần hình thành sự tự tin để thể hiện khả năng tiếng Anh của mình. 

Cung cấp chương trình học phù hợp lứa tuổi  

Nguyên tắc thứ tư mà các bậc phụ huynh nên nhớ khi dạy tiếng Anh cho trẻ mầm non đó là lựa chọn các chương trình học được thiết kế bài bản, chỉn chu theo tiêu chuẩn quốc tế. Một bộ giáo trình toàn chữ với nhiều lý thuyết về ngữ pháp, từ vựng sẽ dễ dàng “hạ gục” sự hứng thú của bé khi học tiếng Anh. 

Thay vào đó, chương trình học cần được xây dựng trực quan với nhiều hình ảnh đầy sắc màu cùng âm thanh sống động và vui tươi sẽ thỏa mãn tính hiếu động, trí tò mò, ham vui của con. Làm được điều này, bé sẽ học tiếng Anh với tâm thế thoải mái, tự nhiên nhất.

Lộ trình học rõ ràng, chi tiết quan trọng như thế nào?

Học tiếng Anh sớm là đặt nền tảng cho sự phát triển sau này. Vậy nên để con đi đúng hướng và trở nên hoàn thiện từng ngày, lộ trình học tiếng Anh cho bé phải rõ ràng. 

Dạy tiếng Anh cho bé là một quá trình dài gồm có nhiều lộ trình. Mỗi lộ trình cần chia ra nhiều giai đoạn, và mỗi giai đoạn có 1 mục tiêu cụ thể. Ví dụ ở giai đoạn 1 con sẽ biết cách giao tiếp cơ bản, giai đoạn thứ 2 con sẽ học được cách đặt câu hỏi… Mỗi một mục tiêu được hoàn thành là minh chứng rõ ràng nhất cho sự tiến bộ của con.

Để góp phần khẳng định việc có nên cho bé học tiếng Anh sớm, Apollo English đã hợp tác cùng các tên tuổi đầu ngành để nghiên cứu tâm lý độ tuổi và cho ra lộ trình học chi tiết, hiệu quả. 

Mỗi lứa tuổi sẽ có nhu cầu học tập và khả năng tiếp thu kiến thức khác nhau, vì vậy giáo viên tại Apollo English luôn cố gắng theo sát việc học tập của con để điều chỉnh và phát huy tối đa hiệu quả của lộ trình học theo từng lứa tuổi.